11 / Սեպտեմբեր / 2022 : 17-17
«Խաչվերաց». հավատք եւ խորհրդանիշ, աշնանամուտ եւ ժողովրդական ավանդույթներ
Հեղինակ՝ Մարիա Մարկոսյան
Այսօր Հայ Առաքելական եկեղեցին տոնում է «Խաչվերաց»ը՝ հինգ տաղավար տոներից վերջինը:
Պարսկական գերությունից Տիրոջ խաչափայտի Երուսաղեմ վերադարձի և Գողգոթայում կանգնեցման, բարձրացման՝ ԽաչՎԵՐԱՑի ի հիշատակ։
Ժողովրդական ավանդույթի համաձայն, տոնի նախօրեին կանայք պատրաստում են խմորեղեն, տղամարդիկ ուլ են մորթում ու ԳՈՐՈՎԻ պատրաստում: Ուլի միսը և ձավարով փլավն այդ օրվա՝ Խաչվերաց տոնի առանձնահատուկ ուտելիքներն են։
Տոնը խորհրդանշում է նաեւ աշնանամուտ. «Խաչ, վերմակը առ, ներս փախիր»։
Սբ. Հովհան Ոսկեբերանն ասում է.
«Փառավորենք Տիրոջ ազնիվ ու կենարար Խաչը, քանզի Խաչը մեր փրկության նշանն է, Խաչը քրիստոնյաների հույսն է, Խաչը եկեղեցու հիմքն է, Խաչը սատանայի պարտությունն է, Խաչը որբերին հայր է, Խաչը ամբարիշտների դատավորն է, Խաչը հիվանդների բժիշկն է, Խաչը օրվա զենքն ու գիշերվա պահպանիչն է, Խաչը ծարավողների աղբյուրն է, Խաչը լույսն է խավարում նստածների և ազատագրումը գերվածների, Խաչը անօրենի տապալումն է»:
Կայուն ու կենդանի հավատք պետք է ունենալ Տեր Հիսուս Քրիստոսի փրկչական Խաչի նշանը մեր վրա պատկերելիս՝ այսպես են դավանում եւ պատգամում եկեղեցու սուրբ հայրերը։
Սբ. Խաչը գերությունից վերադարձվել է 628թ-ի սեպտեմբերի 14-ին:
Այդ ժամանակից ի վեր քրիստոնյա աշխարհի բոլոր եկեղեցիները տոնում են Խաչվերացը։ Խաչը՝ որպես կայսրության խորհրդանիշ, Բյուզանդիայում տեղադրվել է կառավարական շենքերի պատերին, ապա պաշտոնյաների հագուստների զարդանախշերում սկսեցին պատկերել զայն։
Հայ եկեղեցում մեծ հանդիսավորությամբ մինչ օրս կիրակի երեկոյան կատարվում է Խաչի բարձրացման հանդիսավոր արարողություն տոնակատարության օրերին։ Խաչը զարդարում են գույնզգույն ծաղիկներով և ռեհանով, ապա պտտեցնում են եկեղեցու շուրջը՝ Խաչափայտը հայկական լեռնաշխարհի ծաղկավետ վայրերով գերությունից դեպի Երուսաղեմ տանելու խորհրդանշական արարողությամբ։
«Եթե այդ նշանը մեծ հավատով դրոշմենք, ապա ոչ մի անմաքուր ոգի չի մոտենա»։
Սբ. Հովհան Ոսկեբերան
Կատարվում է անդաստանի կարգ, ապա քահանան խաչակնքում և օրհնում է աշխարհի չորս կողմերը՝ վարդաջուր ցողում հավատացյալների վրա եւ խաղաղություն հայցում Աստծուց։
Արարողությունից հետո սկսում է երեկոյան ժամերգությունը:
Ամսաթիվ 11 / Սեպտեմբեր / 2022 : 17-17
Հրապարակման հեղինակ՝
Maria Markosian
Լրագրող, հոդվածագիր։ Սովորել է ԵՊՀ եւ Հյուսիսային Համալսարանի լրագրության բաժնում։ Աշխատակցել է Հանրային Ռադիոյի Մանկապատանեկան եւ Մշակութային հաղորդումների խմբագրություններում, «Առավոտ» օրաթերթում, «Երկիր Մեդիա» հ/ը լրատվական բաժնում։ 2010թ.-ին սովորել է Աթենքի Ազգային եւ «Կապոդիստրիակոն» Համալսարանի ժամանակակից հունարեն լեզվի բաժնում (օտարների համար), թղթակցում է «Ազատ Օր» օրաթերթին (Հունաստան)՝ հեղինակային հոդվածներ, հարցազրույցներ, մշակութային, տեղեկատվական լուրեր։ «Համազգային» Հայ Կրթական եւ Մշակութային Միության երկար տարիների վարչական անդամ է։
Դիտվել է
45442անգամ
Դիտեք նաև
04 / Ապրիլ / 2020
Գոռաց հեռու մնա, չհասկացա` ինչու . կորոնավիրուսով վարակված վիրավորին օգնած երիտասարդին...
Երեւանի բնակիչ 23-ամյա Արմեն Այվազյանի երեկոյան զբոսանքը երեկ ավարտվել է անհավանական պատմությամբ: Վթարված Շտապօգնության մեքենայի ուղեւորին օգնելուց հետո Արմենին 14 օրով մեկուսացրել են:
NEWS.am-ի...
20 / Փետրվար / 2020
Ի՞նչ է սպասվում Բարեկենդանի օրը Կոտայքում. մանրամասներ
Բարեկենդան նշանակում է բարի կենդանություն: Այն ուրախության ու զվարճանքի օր է, հիշեցնում է Ադամի և Եվայի դրախտային կյանքը, երբ նրանք ապրում էին վայելքի ու անհոգության մեջ:
Նախկինում դրանք...
30 / Մարտ / 2020
Հայկ Մարությանը, Գրիգոր Դանիելյանը, Արմեն Մուրադյանը և այլք Հայ ասոցիացիա -ի վիճակահանությանը
Փետրվարի 29-ին կայացավ Հայ ասոցիացիայի բարեգործական միջոցառումը, որը հայ 55 ընտանիքի հնարավորություն տվեց բուժել անպտղությունն անվճար։
Էմոցիաներով լի այս օրն ամփոփոց այս տարվա ձմեռը. հաջորդող...
22 / Հունվար / 2020
Yelaket.am -ի նոր, արդիականացված կայքի շնորհանդեսը
Նոյեմբերի 15-ին տեղի ունեցավ Yelaket.am -ի նոր, արդիականացված կայքէջի շնորհանդեսը: Այսուհետ կայքը հասարակությանը կներկայանա առավե՛լ հագեցած ու հետաքրքիր լուծումներով:
20 / Փետրվար / 2020
10 վայրեր Հայաստանում, որոնք ապշեցնում են զբոսաշրջիկներին
Հայաստանը գրավում է զբոսաշրջիկներին ոչ միայն մայրաքաղաքով՝ Երևանով, որը Հռոմից հին է, ազգային ճաշատեսակներով, քաղցրահամ ու որակյալ ջրով։ Աշխարհում քրիստոնեությունն առաջինը որպես պետական կրոն...
21 / Հունվար / 2020
Հայրենիքը սկսվում և չի ավարտվում ինձ համար։ Ցավոք, չի ավարտվում
Ազգային գույներ հաղորդաշարի հյուրն է Իմ քայլ խմբակցության պատգամավոր Սոֆյա Հովսեփյանը։
Հայրենիքը սկսվում և չի ավարտվում ինձ համար։ Ցավոք, չի ավարտվում։ Շատ կուզեի ավարտուն լիներ։...
23 / Հունվար / 2020
Հունվարի 27-ի աշխատանքային օրը կտեղափոխվի
Հայաստանում 2020 թվականի հունվարի 27-ի աշխատանքային օրը կտեղափոխվի 2020 թվականի փետրվարի 1-ը` շաբաթ օրը: Այս մասին որոշումն ընդունվեց գործադիրի այսօրվա նիստում։
ՀՀ կառավարության սույն որոշման...
21 / Հունվար / 2020
Այբբենարանի յուրաքանչյուր էջ բացելով հայրենիքը ժպտում է քեզ
Ազգային գույներ հաղորդաշարի հյուրն է 9-դ հրաշալիք շաբաթաթերթի գլխավոր խմբագիր, գրող, հանրակրթական դպրոցների գործող դասագրքերի հեղինակ Վաչագան Սարգսյանը։