22 / Հուլիս / 2021 : 10-59
«Բժշկական եւ առողջապահական ոլորտը առաւելաբար վտանգուած ոլորտ հանդիսանալով` հոն աշխատող անձնակազմը՝ ի մասնաւորի բժիշկները, լուրջ մարտահրաւէրներու եւ վճռական որոշումներու դէմ հանդիման կը գտնուին». ընդհանուր վիրաբույժ Թալար Թեջիրյան
-
2020 թվականի մարտի 11-ին Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը (ԱՀԿ) COVID-19 հիվանդության բռնկումը նշանակեց որպես համաշխարհային համաճարակ: Այս միջազգային արտակարգ իրավիճակում ԱՄՆ-ում վիրաբույժների ասոցիացիան կոչ արեց չեղյալ հայտարարել պլանավորված (ընտրովի) վիրահատությունները հիվանդանոցներում: Ինչպիսի՞ ազդեցություն ունեցավ այս հայտարարությունը և ընդհանրապես covid-19-ը Ձեր ոլորտի վրա:
-Պսակաձեւ ժահրի համաճարակի
ստեղծած արտակարգ իրավիճակին որպէս հետեւանք ԱՄՆ վիրաբոյժներու կազմակերպութեան որոշումը
տեղին էր ու իրաւացի, որովհետեւ ընտրովի ծրագրուած վիրահատութիւններու յետաձգունը վտանգ
չէր սպառնար մարդոց առողջապահութեան: Սկզբնական շրջանին համաճարակը նոր երեւոյթ էր
թէ՛ բժիշկներուն եւ թէ՛ հիւանդներուն, որուն տեւողութիւնն ու բուժման եղանակը կը մնար անստոյգ: Անցանկալի էր քորոնա ժահրով վարակուող
հիւանդներուն անզգայնացնել, որովհետեւ այդ կրնար սպառնալ իրենց կեանքին: Կուրաղիի ախտանշաններով
տառապող հիւանդը օրինակ, քորոնա վարակէն պաշտպանուելու համար խուսաբեցաւ հիւանդանոց
այցելելէ, որուն որպէս հետեւանք ունեցաւ բարդութիւններ եւ վտանգաւոր բորբոքումներ:
Քաղցքեղի ախտանշաններով տառապող հիւանդներու պարագային ախտաճանաչումի եւ պարբերական
ընդհանուր քննութիւններու ուշացումը պատճառ հանդիսացաւ հիւանդութեան ուշ յայտնաբերման
եւ ունեցաւ բացասական ազդեցութիւններ:
- Որոշ բժիշկներ սկսեցին աշխատել հեռավար, հիվանդները ստիպված հեռախոսի միջոցով կամ տեսազանգով խորհրդակցում էին բժշկների հետ, արդյո՞ք վիրաբուժական հիվանդությունների դեպքում այս տարբերակը ընդունելի էր հիվանդների համար: -Հիւանդներու հետ հեռավար խորհրդակցութիւնը որոշ պարագաներու ունեցաւ իր բարերար ներդրումը, երբ հիւանդին տրուեցան սկսնական յանձնարարութիւններ: Սակայն ակնյայտ անպատեհութիւն էր, այն պարագաներուն երբ բժիշկը իր ախտաճանաչումը պիտի ընէր հիւանդին քննելէ ետք, ինչպէս օրինակ ճողուացքի պարագային: Հեռավար խորհրդակցութիւնը լաւ տարբերակ էր, բայց անշուշտ չի կրնար փոխարինել անձամբ բժիշկի մօտ այցելութիւնը:
- Ինչպիսի՞ հոգեբանական խնդիրներ եք նկատել
ձեր այցելուների մոտ covid-19-պայմաններում: -Քորոնա ժահրի պատճառով ստեղծուած ճգնաժամային
իրավիճակը բոլորիս մօտ ստեղծեց ամբողջովին տարբեր իրավիճակ մը, որմէ անմասն չմնացին
ո՛չ բժիշկները, ո՛չ ալ հիւանդները: Բժիշկներու մօտ արտակարգ իրավիճակ էր, որովհետեւ
վարակիչ նոր ժահրի դէմ պայքարելու նոր միջոցներ պէտք էր որդեգրուէր: Բժիշկներու մօտ
վարակուելու հաւանականութիւնը շատ բարձր էր. իրենց առողջութիւնը վտանգելու կողքին,
կը վտանգէր նաեւ իրենց տան անդամներու առողջութիւնը:
- Ինչպիսի՞ դժվարություններ կան բժշկական Ձեր ոլորտում պանդեմիայի պայմաններում:
-Բժշկական
եւ առողջապահական ոլորտը առաւելաբար վտանգուած ոլորտ հանդիսանալով, հոն աշխատող անձնակազմը՝
ի մասնաւորի բժիշկները, լուրջ մարտահրաւէրներու եւ վճռական որոշումներու դէմ հանդիման
կը գտնուին: Երբ հիւանդը վարակակիր է օրինակ, կարելի չէ զայն ենթարկել կուրաղիի վիրահատութեան:
Հետեւաբար բժիշկի հսկողութեամբ եւ մանրէասպան դեղամիջոցներ օգտագործելով հարկ է յաղթահարել
այդ հիւանդութիւնը: Այլ խօսքով բուժումներ իրագործելու համարորդեգրուեցան տարբեր միջոցներ
ու մօտեցումներ:
2010
թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից արևմտահայերենը դասվել է «վտանգված լեզուների» շարքին: Մեր խմբագրակազմը արևմտահայերենի պահպանման նպատակով՝ հարկ համարեց հարցազրույցը ներկայացնել առանց
փոխարկման:
Հիշե՛լ՝ արևմտահայերենը մեր ազգային
արժեքն է: