«Ո՛չ հրուշակագործ դարձա, ո՛չ չմշկավազքի չեմպիոն, ո՛չ էլ գազան վարժեցնող, բայց արտիստ դարձա»․ Շառլ Ազնավուր

Այսօր՝ մայիսի 22-ին, աշխարհահռչակ շանսոնյե Շառլ Ազնավուրը 100-րդ տարեդարձն է, որի կապակցությամբ աշխարհի մի շարք երկրներում իրականացվում են հիշատակի օրեր, համերգներ և միջոցառումներ։ «Ինչե՜ր չէի ուզում դառնալ։
Ուզում էի գաղութարարի սաղավարտ հագնել ու գնալ կռվել աֆրիկյան բանակում։ Ուզեցի հրուշակագործ դառնալ, երբ մեր հարևան հունգարացի Ջուազը կրեմ պատրաստել սովորեցրեց ինձ։ Ուզում էի անիվավոր չմշկավազքի չեմպիոն դառնալ, բայց երբ իմ շանը սովորեցրի պարզել թաթն ու գդալից կաթ խմել, միտքս փոխեցի, որոշեցի գազան վարժեցնող դառնալ։
Այդպես էլ հայրս գաղութարարի սաղավարտ չգնեց ինձ համար, և ռազմատենչությունս էլ աստիճանաբար չքացավ։ Ո՛չ հրուշակագործ դարձա, ո՛չ չմշկավազքի չեմպիոն, ո՛չ էլ գազան վարժեցնող։ Բայց արտիստ դարձա։
Հայրս բարեսիրտ մարդ էր։ Ուրախ բնավորություն ուներ․ պաշտում էր երաժշտությունը, խելագարվում էր տանգոյի համար ու անթիվ գիշերներ էր անցկացնում գինետներում ու խաղատներում։
Իշխանավայել թեյափողերը, հրավերքները, այցելությունները մեծ ժողովրդականություն էին բերում նրան։ Ու երբ ինչ-որ մի երգ շատ էր հավանում, փող էր տալիս, նորից պատվիրում։ Ի վերջո, մեծ գումար տալով՝ գնում էր այդ երգի նոտաներն ու տուն բերում։
Հայրս իր ամեն ինչը կիսում էր մեզ հետ՝ շատախոսությունները, սնունդը, վշտերը և ուրախությունները։ Երբ գիշերներն ուշ էր վերադառնում, բոլորիս զարթնեցնում էր, Աիդային նստեցնում դաշնամուրի մոտ, և ընտանյոք ձայններս գլուխներս գցած՝ երգում էինք նրա սիրած երգերը։ Հետո մայրս էր նստում դաշնամուրի մոտ, նվագում-երգում էր։ Իհարկե, մեր հաճախակի «աղմուկ-աղաղակները» հարևաններին դուր չէին գալիս, բայց մենք հո չէինք կարող բոլորին դուր գալ։
Ահա թե ինչու Աիդան ու ես շատ երգեր գիտեինք, որոնք կատարում էինք հայկական հավաքույթներում։ Աիդան երգում էր, ես պարում էի, իսկ հայրս հայ բանաստեղծ Սայաթ-Նովայի երգերն էր երգում ու լացացնում հայ գաղթականներով լի դահլիճը։
Աիդան ու ես մեր ելույթների համար փող չէինք ստանում, պարզապես պրակտիկա էինք անցկացնում ծանրակշիռ մի հասարակության առաջ, որը մեզ տաղանդավոր էր համարում, քանի որ հանդիսատեսը, ինչպես և մենք, հայ էր»։ Ազնավուրը իտալական ռեստորան ուներ։ Սա յուրահատուկ տուրք էր ընտանեկան ավանդույթներին։ Նրա հորը պատկանող «Կովկաս» ռեստորանում ժամանակին հավաքվում էին ռուս եւ հայ գաղթականների, ինչպես նար փարիզյան մտավորականության կոլորիտը՝ այստեղ ընթրելու էր գալիս Թիֆլիսի հայկական թատրոնի դերասան Աշո Շահաթունին, որը Ֆրանսիայում դարձել էր համր կինոների աստղ, ֆրանսիացի հեռուստադիտողների սիրելի Իվան Մոզժուխինը եւ հայտնի հայ–ֆրանսիական ծագմամբ ռեժիսոր Ժորժ Պիտոեւը։
«Ես միշտ ձգտել եւ ձգտում եմ դեպի իմ հանդիսատեսը, լեզուներ եմ սովորում, փնտրում եմ թարգմանիչներ։ Ես կարծում եմ, որ արտիստն իր հանդիսատեսի հետ պետք է իր լեզվով խոսի։ Սա է պատճառը, որ ես 7 լեզվով եմ երգում եւ փորձում եմ բեմից հանդիսատեսի լեզվով խոսել։ Այս տարի ես սկսել եմ ճապոներեն սովորել»։ «Ես շատ գրքեր եմ կարդացել իմ կյանքում եւ դրանցից յուրաքանչյուրն ինչ-որ ազդեցություն ունեցել է ինձ վրա, այդ պատճառով դժվար է մեկն առանձնացնել։ Բայց ես կարող եմ նշել մի գիրք, որ հետպատերազմյան շրջանում առաջիններից էր եւ գրված էր բոլորովին նոր ոճով։ Այդ ժամանակ դա հեղափոխություն էր, եւ այդ գիրքը մնացել է իմ հիշողության մեջ, ի դեպ, այն մինչեւ հիմա իմ գրապահարանում դրված է։ Գրքի անունն է «Ուղեւորություն դեպի գիշերվա ավարտ»։