27 / Մայիս / 2024 : 15-31
Բիզնես էթիկա․ վարվելակերպի կաննոններ բիզնեսում, որոնց անհրաժեշտ է հետևել
Բիզնես
էթիկան, որը հայտնի է նաև որպես գործարար
կամ կորպորատիվ էթիկա, կիրառական կամ մասնագիտական էթիկայի
տեսակ է, որը վերլուծում է բարոյական սկզբունքներն ու խնդիրները, որոնք կարող են
ծագել գործարար միջավայրում։ Այն կիրառվում է գործարար վարքագծի բոլոր ոլորտներում
և վերաբերում է ինչպես անհատների, այնպես էլ կազմակերպությունների վարքագծին։ Դրանց
բնորոշ նորմերը, արժեքները, բարոյական և ոչ բարոյական մեթոդները կիրառվում են բիզնեսը
կառավարելու համար և օգնում է ընկերությանը առավել սերտ կապ պահպանել իրենց
հետաքրքրված կողմերի միջև։ Բիզնես էթիկայի
նկատմամաբ հետաքրքրությունն առավել սկսել է արտահայտվել 1980-ից 1990-ական թվականներին
ինչպես խոշոր կորպորացիաներում, այնպես էլ գիտական շրջանակներում։ Օրինակ, շատ խոշոր
կազմակերպություններ այսօր ներկայացնում են իրենց ոչ տնտեսական արժեքների նկատմամբ
հետաքրքրվածությունը էթիկայի կաննների և սոցիալական պատասխանատվության անունների ներքո։
Անձնական ու բիզնես էթիկան փոխկապակցված են: Քանի որ անձերն են ստեղծում
բիզնես էթիկան, բիզնեսներն իրենց քայլերով հետագայում օրինակ են ծառայում անձերի
վարքագծի համար:
Բիզնես
էթիկան ունի երկու տարատեսակ՝ նորմատիվ բիզնես էթիկա և նկարագրողական բիզնես
էթիկա։
Որպես
կորպորատիվ գործունեություն և պրոֆեսիոնալ մասնագիտացում՝ ոլորտը, առաջին հերթին,
համարվում է նորմատիվ։
Գիտնականները,
փորձելով հասկանալ գործարար վարքագիծը, կիրառում են նկարագրողական մեթոդներ։
Բիզնես էթիկայի հետ կապված խնդիրների ոլորտն ու քանակը ներկայացվում է առավելագույն շահույթի ձգտելու
և ոչ տնտեսական խնդիրների փոխազդեցության միջոցով։
Բիզնես էթիկայի հիմնական ուղղություններն են՝
1. Պատասխանատվություն
Պետք է պատասխանատու լինել մեր կայացրած կամ չկայացրած որոշումների, ինչպես նաև կատարած և չկատարած գործողությունների և դրանց հետևանքների համար։
2. Հարգանք
Բարձր հարգանքի ցուցաբերել ինքներս մեզ, մյուսներին և մեզ վստահված ռեսուրսներին՝ մարդիկ, փող, հեղինակություն, ուրիշների անվտանգություն և բնության կամ շրջակա միջավայրի ռեսուրսները: Այստեղ կարևոր է նաև տարբեր տեսակետների նկատմամբ հարգանքը։
3. Արդարություն
Ցանկացած իրավիճակում կայացնել որոշումներ և գործել անկողմնակալ և օբյեկտիվ:
4. Ազնվություն
Ունակ լինել հասկանալու ճշմարտությունը և ճշմարիտ գործելու՝ ինչպես մեր հաղորդակցության, այնպես էլ մեր գործողությունների մեջ:
Որքան մեծ է բիզնեսը,
այնքան մեծ է հասարակության հետաքրքրությունը դրա նկատմամբ, արդյունքում` նաև էթիկայի
սահմաններում գործելու անհրաժեշտությունը:
Բիզնես էթիկայի կանոններին
չհետևելը կարող է թանկ արժենալ ընկերությունների համար։ Այն կարող է հանգեցնել աշխատակիցների
վստահության կորստի, գործընկերների հետ փոխհարաբերություններ վատթարացման, հեղինակության
անկման և իհարկե այս ամենին ուղեկցված ֆինանսական մեծ կորուստներով:
Ոչ էթիկական վարքագիծը դառնում է
բիզնես սկանդալների պտճառ՝ միանգամից անդրադառնալով ընկերության վրա և կտրուկ նվազեցնելով
դրա բաժնետոմսերի արժեքը: 1911թ. Հենրի Ֆորդը` ցանկանալով կրճատել
արտադրվող մեքենայի արժեքը 11$-ով, սկսեց թողարկել առանց անվտանգության ապահովման մեքենաներ։
Արդյունքում նա կրեց ավելի քան 250 մլն. դոլարի կորուստ` ընդամենը խախտելով բիզնես
էթիկայի կանոնները` հանուն թվացյալ կարճատև շահույթի։
Ադամ Սմիթն ասում էր. «Նույն առևտրի մարդիկ
հազվադեպ են հանդիպում միմյանց, նույնիսկ ուրախանալու և զվարճանալու համար, սակայն
զրույցն ավարտվում է ընդդեմ հանրության կամ գները բարձրացնելու որոշակի միտմամբ» :
Կառավարությունները օգտագործում են օրենքներն ու կանոնները բիզնես վարքագիծը կարգավորելու
համար միայն այնտեղ, որտեղից նրանք օգուտ կարող են ստանալ։ Էթիկան անուղղակիորեն կարգավորում
է վարքագծի այն ոլորտները, որոնք դուրս են մնում կառավարության վերահսկողությունից։
Համաձայն Բիզնես էթիկայի ամսագրի՝ «"Բարոյական վարքածի
վերահսկողությունը ամենատարածված և համալիր խնդիրներից մեկն է, որ այսօր հանիդպում
է բիզնեսում"»:
Դիտվել է
6783անգամ
Դիտեք նաև
10 / Մարտ / 2020
Հրապարակվեց Ամերիա ընկերության բացառիկ հետազոտությունը` ՓՄՁ ոլորտի ներկա վիճակի ու զարգացման...
Ամերիա ՓԲ ընկերությունը իրականացրել է Փոքր և միջին ձեռնարկատիրության ոլորտի վերաբերյալ ծավալուն հետազոտություն, որը հնարավորություն է տալիս արդյունավետ գնահատելու ոլորտի ներկա վիճակը, սպասումներն...
02 / Ապրիլ / 2020
Ամերիաբանկը կանգնած է բիզնեսի կողքին` երկարաժամկետ ֆինանսավորման նոր և ճկուն հնարավորություննեով
Ամերիաբանկը 30 միլիոն ԱՄՆ դոլարի երկարաժամկետ ֆինանսական միջոցներ է ներգրավել Ավստրիական զարգացման բանկից (OeEB), որոնք ուղղվելու են փոքր և միջին ձեռնարկությունների (ՓՄՁ), ինչպես նաև Հայաստանում...
02 / Ապրիլ / 2020
Ամերիաբանկը շարունակում է ֆինանսապես սատարել ներմուծող և արտահանող ընկերություններին
Միջազգային ֆինանսական կառույցների և առաջատար բանկերի հետ Ամերիաբանկի ունեցած երկարատև ու արդյունավետ համագործակցության շրջանակներում հնարավոր է դարձել լրացուցիչ ներգրավել մոտ 20 մլն ԱՄՆ դոլարի...
11 / Ապրիլ / 2020
Հայկ Եսայանը և Ucom–ի 576 աշխատակից դիմում են գրել. Եսայան եղբայրների հայտարարությունը
Ucom ընկերության շուրջ իրադարձությունների հետ կապված ընկերության հիմնադիրներ Հայկ և Ալեքսանդր Եսայան եղբայրները տարածել են հայտարարություն, որը ներկայացնում ենք ստորև.
Հայկ Եսայանը հաստատում է...
25 / Ապրիլ / 2020
Ծնեբեկի օգտակարությունը․ մեկնաբանում է մասնագետը
Գյուղատնեսության, ծնեբեկի և մի շարք այլ հարցերի շուրջ զրույց գյուղտնտես Դավիթ Դավթյանի հետ
07 / Մայիս / 2020
Ճգնաժամը կտևի մոտ վեց ամիս․ Վահրամ Միրաքյան
Yelaket.am-ի զրուցակիցն է գործարար, մարկետոլոգ Վահրամ Միրաքյանը։
Կորոնավիրուսը մի քանի շաբաթում փոխեց աշխարհը։ Այնպես փոխեց, որ դրա հետևանքները, թերևս, երկար կկրենք կենցաղում, մարդկային...
17 / Մայիս / 2020
LA Solar Group-ը աննախադեպ շահավետ առաջարկներ ունի Հայաստանի համար. Տեսանյութ
LA Solar Group-ը ԱՄՆ-ում գործում է արդեն մոտ տասը տարի, այս ընթացքում ընկերությունը կարողացել է զարգացման մեծ ուղի անցնել և զգալի հետագիծ թողնել ոլորտում: Ընկերության հիմնադիրը ամերիկահայ գործարար...
10 / Հունիս / 2020
ONEX-ը գործարկեց Հայաստանում առաջին SMART LOCKER-ը
Հայկական ONEX ընկերությունը, որը մատուցում է օնլայն գնումների արագ առաքման ծառայություն, գործարկեց Հայաստանում առաջին SMART LOCKER-ը։
Սեփական արտադրության այս նորարար տեխնոլոգիան կդարձնի օնլայն...