19 / Հունիս / 2025 : 14-29
Ե՞րբ և ինչպե՞ս հայտնվեցին առաջին հեռուստացույցները Հայաստանում
Հայաստանի պատմության մեջ հեռուստացույցը սոսկ տեխնիկական նվաճում չէր։ Այն դարձավ նոր դարաշրջանի խորհրդանիշ՝ հասարակության տեղեկատվական և մշակութային կյանքի համար։ Այս հոդվածում ներկայացնում ենք, թե երբ են Հայաստանում հայտնվել առաջին հեռուստացույցները, ինչպիսին են դրանք եղել և ի՞նչ էին ցուցադրում դրանցով։Առաջին հեռուստացույցները՝ տեխնիկայից դեպի սիմվոլ
Հայաստանում առաջին հեռուստացույցները հայտնվել են 1950-ականների կեսերին։ ԽՍՀՄ մաս կազմող հանրապետության համար սա ուշագրավ իրադարձություն էր։ Այդ ժամանակ Հայաստանում հեռուստացույցները մեծ մասամբ ներմուծվում էին Մոսկվայից կամ Լենինգրադից (այժմ՝ Սանկտ Պետերբուրգ), և տարածվում էին դեռ շատ սահմանափակ քանակով։ Տեխնիկապես դրանք սև-սպիտակ, փայտյա տուփով սարքեր էին՝ փոքր չափսերի էկրանով և ծանր, անկայուն ալիքային բռնող մեխանիզմով։
Հեռուստացույց ունենալը շքեղություն էր․ այն վկայում էր ընտանիքի սոցիալական բարձր կարգավիճակի մասին։ Շատերը հավաքվում էին հարևանի տանը՝ միացրած հեռուստացույցով հաղորդում դիտելու համար։
Երևանի հեռուստաաշտարակի կառուցում և առաջին հեռարձակումը
1956 թվականին Երևանում բացվեց Հայաստանի առաջին հեռուստաաշտարակը։ Հենց այս թվականին՝ նոյեմբերի 29-ին, տեղի ունեցավ Հայկական հեռուստատեսության առաջին պաշտոնական հեռարձակումը։ Սա պատմական օր էր։ Առաջին հաղորդումը եթեր դուրս եկավ երեկոյան՝ տևելով ընդամենը 40 րոպե։ Հեռարձակման տարածքը սկզբում միայն Երևանն էր։
Առաջին հաղորդումների շարքում էին՝ պաշտոնական լուրեր՝ տեղական և համամիութենական մակարդակով, մշակութային հաղորդումներ, թատերական հատվածների հեռարձակում, կարճամետրաժ վավերագրական ֆիլմեր, ժամանակի սովետական արվեստագետների կատարումներ։
Երաժշտական բովանդակությունը մեծ դեր ուներ։ Եթերում հնչում էին դասական գործեր, ժողովրդական երգեր և ժամանակի սիրված կատարումներ։ Հաղորդավարներն աշխատում էին ուղիղ եթերում՝ առանց մոնտաժի, ինչը հեռուստատեսային արհեստի յուրահատուկ մարտահրավեր էր։
Ինչպիսին էին առաջին հեռուստացույցները
Առաջին հեռուստացույցները՝ «ԿՎՆ-49», «Ռեկորդ» և «Ավրորա» մոդելները, հայտնի էին իրենց փոքր էկրանով (7-ից 12 դյույմ), սև-սպիտակ պատկերով և ձեռքով ալիքներ փոխելու համակարգով։ Որակը համեստ էր, հաճախ նկարը աղավաղվում էր՝ ազդակների խափանումներից։ Բայց դա չէր խանգարում հեռուստադիտողներին ժամերով նստել և դիտել նույնիսկ փորձնական ու տեխնիկապես անկատար հեռարձակումը։
Շատ հաճախ՝ այդ տարիներին, համացանցի և կաբելային ցանցերի բացակայության պայմաններում հեռուստացույցը դառնում էր մշակութային կենտրոն։ Մարդիկ հավաքվում էին, քննարկում տեսածը, նույնիսկ մեկնաբանում իրադարձությունները՝ համայնքային ոգով։
Հեռուստատեսության հայտնվելը Հայաստանում վերափոխեց մարդկանց աշխարհընկալումը։ Այն դռներ բացեց դեպի աշխարհ, արվեստ, տեղեկատվություն ու նոր իրականություն։ Թեև այսօր տեխնոլոգիաները գնալով փոխարինում են դասական հեռուստատեսությանը, հեռուստացույցի դերը՝ որպես պատմական և մշակութային հարթակ, մնում է անուրանալի։
Այսպես, 1950-ականներին սև-սպիտակ պատկերով փոքրիկ սարքը դարձավ հասարակության լայն շերտերին միավորող մեդիա միջոց՝ ազդելով ոչ միայն մարդկանց տեղեկատվացված լինելու, այլ նաև համախմբվածության մակարդակի վրա։
Դիտվել է
1338անգամ
Դիտեք նաև
20 / Փետրվար / 2020
10 վայրեր Հայաստանում, որոնք ապշեցնում են զբոսաշրջիկներին
Հայաստանը գրավում է զբոսաշրջիկներին ոչ միայն մայրաքաղաքով՝ Երևանով, որը Հռոմից հին է, ազգային ճաշատեսակներով, քաղցրահամ ու որակյալ ջրով։ Աշխարհում քրիստոնեությունն առաջինը որպես պետական կրոն...
17 / Հունվար / 2020
Երբ մարդ իր ընտանիքում երջանիկ է, դա անշուշտ ազդում է կյանքի որակի վրա
Ազգային գույներ հաղորդաշարի հյուրն է Արտուր Խոջաբաղյանը, ով լինելով սյունեցի, խոսեց Սյունիք լեռնաշխարհից, իր բնակավայր Գորիսից, որտեղ էլ ապրում և աշխատում է՝ իր օրինակը ծառայեցնելով այն մարդկանց,...
29 / Մարտ / 2020
Այսօր առավոտյան բարեւ տվեցի՝ տխուր հայացքով ինձ նայեց ու գլուխը կախեց
Այսօր առավոտյան բարեւ տվեցի՝ տխուր հայացքով ինձ նայեց ու գլուխը կախեց։ Հարցրեցի՝ ինչպե՞ս ես, ու արցունքոտվեցին աչքերը... Պիտի գրկեի, եթե չփախներ...Զգացի, որ լավ է մենակ մնա, գուցե կհանդարտի, բայց...
04 / Ապրիլ / 2020
Այսպես աղքատ դեռ եղած չենք, կտրվել է ամեն բան... Հիշատակի օր. Ղազարոս Աղայան
Մանի՛ր, մանիր, ի՛մ ճախարակ,
Մանիր սպիտակ մալանչներ,Մանիր թելեր հաստ ու բարակ,Որ ես հոգամ իմ ցավեր։Ձեթ եմ ածել ականջներըդ,Նոր շինել եմ շրտըվիկ,Դե՜հ, սո՛ւտ շարժիր լայն թևերդ,Ոստեր շինիր...
02 / Ապրիլ / 2020
Բայց հիվանդ էր սիրուն Սեւանը՝ անբուժելի․ իրական պատմություն
Նա մենակ էր ապրում, իսկ կատուները նրա միայնության լավագույն ընկերներն էին՝ Սասունը, Սիրանը, Սեւանը. ուրիշներ էլ։ Գուրգուրում էր անտուն կենդանիներին՝ փողոցից տուն էր բերում, խնամում կերակրում։...
04 / Ապրիլ / 2020
Օրվա երգ. Առնեմ էրթամ իմ յարը
ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԵՐԱԺՇՏԱԿԱՆ ԳԱՆՁԱՐԱՆ նախագիծը ներկայացնում է Կոմիտասի Առնեմ էրթամ իմ յարը հարսանեկան պարերգի հիման վրա նկարահանված տեսահոլովակը:
Ըստ ավանդույթի՝ սա փեսայի երգն է, որը երգվում է...
23 / Հունվար / 2020
Մի առավոտ, Հովհաննես Շիրազը, կարմրած աչքերով գալիս է Ավ. Իսահակյանի մոտ ու հուսահատ ձայնով ասում
Մի առավոտ, Հովհաննես Շիրազը, կարմրած աչքերով գալիս է Ավ. Իսահակյանի մոտ ու հուսահատ ձայնով ասում։
- Էհ, վարպե՜տ, ոչ ե՛ս եմ բանաստեղծ, ոչ դու՛, ոչ էլ Թումանյա՛նը։
Վարպետը ժպտում է ու ասում։
Այ...
23 / Հունվար / 2020
Եթե մանուկը չի հասկնար ձեր դաստիարակությունը, հանցանքը ձերն է, որովհետև չեք կրցած հասկնալ անոր հոգին
Եթե մանուկը չի հասկնար ձեր դաստիարակությունը, հանցանքը ձերն է, որովհետև չեք կրցած հասկնալ անոր հոգին. պետք է վար իջնել մինչև անոր հոգեկան աստիճանը և զայն առնելով ձեզի հետ բարձրացնել:
Ուսուցիչ...