20 / Ապրիլ / 2021 : 13-15
Ֆրանսիական Le Monde-ի կոպիտ անդրադարձը Ադրբեջանին. «Ինչպես է Ադրբեջանը քաղաքականշահերին ծառայեցնում իսլամը»
Ստորև թարգմանաբար ներկայացնում ենք ֆրանսիական հանրահայտ Le Monde-ի հոդվածից մի հատված, որում ներկայացվում է, թե ինչպես են ադրբեջանցիներն իրենց հայատյաց քաղաքականության ճանապարհին դիմում ամենավերջին քայլերին՝ նույնիսկ օգտագործելով կրոնն ու հավատը: Աշխարհում մեծ հնչեղություն ստացած և Ադրբեջանի իմիջը բավականին ստվերած ու հանցագործ Ալիևի դեմքը բացահայտած այս հոդվածը ներկայացնում ենք մի քանի մասով.
«Ադրբեջանցի զինվորը Լեռնային Ղարարաբաղի գրավված հայկական մատուռից գոռում է. «Ալլահը մեծ
է»: Ադրբեջանի նախագահն էլ շնորհակալություն է հայտնում Ալլահին, հայտարարելով` «Ալլահն ինձ ուժ
տվեց ազատել մեր հողերը զավթիչներից» և դատապարտում է «որոշ եվրոպական երկրների ղեկավարների,
որոնք մղում են իսլամաֆոբական զգացմուներ»:
Այս խորհրդանշական իրադարձություններն արտացոլող տեսակադրերն արտացոլում են այն
հռետորաբանությանը, որը տիրում է Լեռնային Ղարարաբաղի հակամարտության գոտում՝ որպես իսլամի և
քրիստոնեության «քաղաքակրթական պատերազմի» մաս (այս պարագայում պարտված Հայաստանը դա է
խորհրդանշում):
Ինչ էլ որ լինի, Ադրբեջանում շատերը սարսուռ զգացին, երբ լսեցին Իլհամ Ալիևի նոր իսլամական
հռետորաբանությունը: Մինչ վերջերս նրա ղեկավարած վարչակարգն ամեն կերպ շեշտում էր (70% շիա
և 30% սուննի), քրիստոնյաների և հրեաների խաղաղ գոյակցության իր տարօրինակ մոդելը: Բայց կարիք
չկա մոռանալու, որ այդ ավտորիտար նախագահը, որին իշխանության է բերել հայր Հեյդար Ալիևը՝ 2003
թ., վաղուց հայտնի է շքեղության ծարավով և շատ հեռու է գտնվում կրոնից:
Ըստ ադրբեջանական քաղաքական փորձագետ Ալթայ Գոյուշովի, խոսքը վերաբերում է «խորհրդանշական
ժեստերին, կառավարության հաշվարկված քաղաքականության արդյունքներին: Ադրբեջանի
իշխանությունները օգտվեցին պատերազմի ընձեռած հնարավորությունից ՝ արագացնելու իսլամի
ընտելացումը »:
Չնայած արտաքին տեսքին՝ նպատակը բոլորովին էլ բնակչությանը մոբիլիզացնելը չէ, որն իր ճնշող
մեծամասնությամբ արդեն իսկ աջակցում է «Ղարաբաղի վերադարձին»: Նախագահ Ալիևի իսլամական
հռետորաբանությունն իսկապես արմատավորվեց պատերազմի ավարտից ընդամենը երկու ամիս անց, երբ
նա առաջին անգամ այցելեց նվաճված Շուշի քաղաք:
Ղարաբաղում առաջին և երկրորդ հակամարտությունների միջև ընկած երեք տասնամյակների ընթացքում
«հայերի կողմից օկուպացված» հողերը հետ վերադարձնելու ջիհադի կոչ անող ռազմատենչ
հռետորաբանությունը դարձել է քաղաքական իսլամի կողմնակիցների և Ալիևի հակառակորդների հոբբին:
Այս թեման քննարկելիս պաշտոնական իսլամի ներկայացուցիչները զգուշորեն հետևում էին
իշխանությունների դիրքորոշմանը:
«Իսլամիստական և ամենից առաջ շիական ակտիվությունը միշտ հակադրվել է Ադրբեջանի աշխարհիկ
ավտորիտար ռեժիմին, որն իր էությամբ չի հանդուրժում անկախ գործունեությունը և ձգտում է վերահսկել
և ղեկավարել երկրում հասարակական քննարկումները», - նշում է Գոյուշովը: «Պատերազմը
իշխանություններին հնարավորություն տվեց իսլամիստների կրոնական հռետորաբանությունն օգտագործել
իրենց նպատակների համար»:
Կոմունիզմի 70 տարի. Իսլամի այս ընտելացումը կարելի է տեսնել Բաքվի փողոցներում: Այս երկրում,
որը երկար ժամանակ գտնվում էր պարսկական ազդեցության տակ, և այնուհետև անցավ 70-ամյա
կոմունիզմի միջով, բարեպաշտության և սալաֆիական հագուստի ցույցերը լավ չեն ընդունվում: Երկար
մորուքները չափազանց հազվադեպ են (նախկինում ոստիկանությունը վարսավիրի դեր էր ստանձնում), իսկ
վարագույրներով կանայք փորձում են չերեւալ: Աղոթքի կանչերը հանգիստ են: Մզկիթները համեստ են,
քանակով քիչ են և սովորաբար թաքնված են հարևան շենքերի ետևում: Ավելին, համաճարակի պատճառով
բոլորը մեկ տարի է, ինչ փակ են, չնայած երկու ամիս առաջ բացվել են խանութներ և ռեստորաններ
(նրանք հանգիստ մատուցում են խոզի միս և ալկոհոլ):
Բայց զարմանալիորեն շիաների և սուննի միջև հակամարտությունը այստեղ չի զգացվում: Բաքվի Էժդեր
բեյ մզկիթի պահակ Շիթ Էլշանը աղոթում է իր սուննի ընկերոջ `Զաուրի հետ: Նրանք ամբողջովին
միայնակ են մի շենքում, որը կարող է տեղավորել 2000 հավատացյալ: Էլշանը հպարտորեն ասում է, որ
Ադրբեջանում «շիաների և սուննի միջև տարբերություն չկա, բացի մի քանի ծեսերից»: Ադրբեջանի
կառավարությունը հաստատում է հասարակության մեջ իսլամի «էկումենիկ» տարբերակը:
Պետությանն շահերն սպասարկող այս ծածուկ քարոզը մեծապես բխում է Կովկասի մահմեդականների
գրասենյակից, որը գտնվում է Բաքվում և ներառում է շիա և սուննի կրոնական առաջնորդներ: Նրա ցմահ
նախագահ, շիա Ալլահշուքյուր Փաշազադեն ասում է, որ Ադրբեջանը «կարողացավ միավորել իսլամի երկու
հոսանքները» «Հեյդար Ալիևի կողմից ձևավորված վստահության մթնոլորտի» շնորհիվ: Նա ղեկավարում
էր կազմակերպությունը 1992 թվականից և հետևում էր հին չափավոր ընթացքին: «Բոլոր կրոնները
պայքարել են հայոց օկուպացիայից մեր երկրի ազատագրման համար: Այս միասնությունը ձեռք բերվեց
Իլհամ Ալիեւի շնորհիվ »: Վարչության նախագահը կտրականապես համաձայն չէ Հայոց պատրիարք
Գարեգին Երկրորդի հետ, ով, իր խոսքերով, «հակամարտությունը ներկայացնում է որպես քրիստոնյաների
և մահմեդականների առճակատում ՝ քրիստոնեական համերաշխություն ձեռք բերելու համար»:
Շարունակելի
Դիտվել է
31387անգամ
Դիտեք նաև
04 / Ապրիլ / 2020
Գոռաց հեռու մնա, չհասկացա` ինչու . կորոնավիրուսով վարակված վիրավորին օգնած երիտասարդին...
Երեւանի բնակիչ 23-ամյա Արմեն Այվազյանի երեկոյան զբոսանքը երեկ ավարտվել է անհավանական պատմությամբ: Վթարված Շտապօգնության մեքենայի ուղեւորին օգնելուց հետո Արմենին 14 օրով մեկուսացրել են:
NEWS.am-ի...
22 / Հունվար / 2020
Yelaket.am -ի նոր, արդիականացված կայքի շնորհանդեսը
Նոյեմբերի 15-ին տեղի ունեցավ Yelaket.am -ի նոր, արդիականացված կայքէջի շնորհանդեսը: Այսուհետ կայքը հասարակությանը կներկայանա առավե՛լ հագեցած ու հետաքրքիր լուծումներով:
23 / Հունվար / 2020
Հունվարի 27-ի աշխատանքային օրը կտեղափոխվի
Հայաստանում 2020 թվականի հունվարի 27-ի աշխատանքային օրը կտեղափոխվի 2020 թվականի փետրվարի 1-ը` շաբաթ օրը: Այս մասին որոշումն ընդունվեց գործադիրի այսօրվա նիստում։
ՀՀ կառավարության սույն որոշման...
17 / Հունվար / 2020
Երբ մարդ իր ընտանիքում երջանիկ է, դա անշուշտ ազդում է կյանքի որակի վրա
Ազգային գույներ հաղորդաշարի հյուրն է Արտուր Խոջաբաղյանը, ով լինելով սյունեցի, խոսեց Սյունիք լեռնաշխարհից, իր բնակավայր Գորիսից, որտեղ էլ ապրում և աշխատում է՝ իր օրինակը ծառայեցնելով այն մարդկանց,...
23 / Հունվար / 2020
Մայրս ասում էր, որ շատ նման էր ինձ, բարուրները իրարից չէին տարբերվում, ասում էր նաև՝ քո...
Վերջերս Հանրապետական ծննդատանը կատարված աղմկահարույց բացահայտումներից հետո Yelaket.am-ի /Ելակետ լրատվական/ խմբագրություն էր զանգահարել Տավուշի քաղաքացի Անահիտ Նազարյանը: Նա պատմեց տարիներ առաջ...
21 / Հունվար / 2020
Այսօրվա հերոսը նա է, ով չի կորցնում իր լուսավոր հայացքը․ Նարինե Գրիգորյան
Yelaket.am/Ելակետ լրատվական-ի զրուցակիցն է դերասանուհի, բեմադրող ռեժիսոր Նարինե Գրիգորյանը, որը մեզ հետ իր խոհերը կիսեց մանկության ամենալուսավոր հիշողության, սիրելի գրականության, նախընտրելի...
27 / Մարտ / 2020
Մարինա Թագակչյանը տեղաշարժի թերթիկ չունենալու համար տուգանվել է 200 հազար դրամով (տեսանյութ)
Հաղորդավարուհի եւ երգահան Մարինա Թագակչյանը տեղաշարժի թերթիկ չունենալու համար տուգանվել է 200 հազար դրամով: Այս մասին հաղորդավարուհին գրել է իր ֆեյսբուքյան էջում․ 200000 տոգանք,մեր թաղամասի...
27 / Մարտ / 2020
Հայաստանում կորոնավիրուսով վարակվածների թիվն ավելացել է 30-ով
Հայաստանում կորոնավիրուսով վարակվածների թիվն անցած մեկ օրում աճել է 30-ով՝ հասնելով 320-ի:
Այս մասին հայտնում են Առողջապահության նախարարության Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային...