02 / Ապրիլ / 2024 : 14-52

Այսօր անվանի գործիչ Սողոմոն Թեհլիրյանի ծննդյան օրն է

Սողոմոն Խաչատուրի Թեհլիրյանը ծնվել է 1896 (1897) թվականի ապրիլի 2-ին Բագառիճում, (Օսմանյան կայսրություն), ուր ստացել է նաև նախնական կրթությունը։ Ուսումը շարունակել է Երզնկայի Կեդրոնական ուսումնարանում, իսկ 1913 թվականին փոխադրվել է Սերբիա։ Առաջին համաշխարհային պատերազմը սկսվելուն պես նա մեկնել է Հայաստան, մասնակցել է կամավորական շարժմանը Անդրանիկի գնդում։ 1915 թվականին Թեհլերյանը վերապրել է ցեղասպանությունը, ինչը ծանր ազդեցություն է ունեցել երիտասարդ գործչի համար։ 1921 թվականին Թեհլիրյանը մասնակցել է Դաշնակցության Նեմեսիս գործողությանը՝ առաջադրանք ստանալով սպանել Եղեռնի գլխավոր կազմակերպչին՝ Թալեաթ փաշային։ Նույն տարվա մարտի 15-ին Բեռլինի Շառլոտենբուրգ թաղամասի Հարդենբերգ փողոցում նա գնդակահարել է Թալեաթին և ձերբակալվել։ 1921 թվականի հունիսի 2-ին գերմանական դատարանը անմեղ է ճանաչել նրան։ Արդարացված Թեհլիրյանը երկար տարիներ ապրել է Բելգրադում, 1945 թվականից հետո՝ նախ Կազաբլանկայում, ապա՝ ԱՄՆ-ի Սան Ֆրանցիսկո քաղաքում, որտեղ էլ մահացել է 1960 թվականի մայիսի 23-ին։ Թաղվել է Ֆրեզնոյի հայկական «Արարատ» գերեզմանոցում։ Ի հիշատակ Թեհլիրյանի՝ հուշարձան է կանգնեցվել Ֆրեզնոյի իր գերեզմանում, Թալինի շրջանի Մաստարա գյուղում և Երևանում։
Ահա մի դրվագ Թեհլիրյանի դատավարությունից․
Դատավոր– Դուք ձեզ ինչո՞ւ հանցավոր չեք համարում:
Թեհլերյան – Ես ինձ հանցավոր չեմ համարում, որովհետև խիղճս հանգիստ է:
Դատավոր – Խիղճդ ինչո՞ւ է հանգիստ:
Թեհլիերյան – Մարդ եմ սպանել, բայց մարդասպան չեմ:
Դատավոր – Թալեաթ փաշային ուզում էիք սպանե՞լ:
Թեհլերյան – Այս հարցը չեմ հասկանում:
Ես նրան արդեն սպանել եմ:‎
Դատավոր– Ուզում եմ ասել՝ նրան սպանելու ծրագիր ունեի՞ք:
Թեհլերյան – Ես որևէ ծրագիր չունեի:
Դատավոր – Ե՞րբ արթնացավ այդ գաղափարը:
Թեհլերյան-Դեպքից մոտ երկու շաբաթ առաջ ինձ շատ վատ էի զգում, ջարդերի պատկերները աչքերիս առաջ էին: Մորս դիակը տեսա: Այդ դիակը ոտքի ելավ, կանգնեց առջևս և ասաց ինձ՝ դու տեսար, որ Թալեաթը այստեղ է ու անտարբե՞ր ես մնում:
Նախագահ – Իսկ դուք ի՞նչ արեցիք:
Թեհլերյան – Հանկարծ արթնացա և որոշեցի այդ մարդուն սպանել:
Դիտվել է 1096անգամ
Վերջին լուրեր