02 / Հուլիս / 2025 : 15-45
Կնոջ ձայնը գրականության մեջ. Շուշանիկ Կուրղինյան
Հայ գրականության մեջ շատ հաճախ անտեսվում է այն կնոջ ձայնն, խոսում էր ինչպես բանվորների, այնպես էլ կանանց համար։ Շուշանիկ Կուրղինյանը՝ առաջին հայ հեղափոխական բանաստեղծներից մեկը, խորհրդային տարիներին հայտնի էր գրեթե յուրաքանչյուր դպրոցականին։ Բայց խորհրդային համակարգի փլուզումից հետո նրա անունը լռեց գրական դաշտում՝ ինչպես շատ այլ գաղափարական հեղինակների։ Սակայն նա միայն սոցիալիստ չէր։ Նա մի կին էր, ով համարձակվեց խոսել այն, ինչ շատերը լռությամբ ընդունում էին։ Շուշանիկը ծնվել է 1876 թվականին Ալեքսանդրապոլում՝ աղքատ կոշկագործի ընտանիքում։ Մանկությունից նա ըմբոստ էր՝ մի հոգի, որը չէր կարող հարմարվել այն դերին, որ հասարակությունը պատրաստել էր կանանց համար։ Արղության Օրիորդաց դպրոցում սովորելու տարիներին նա արդեն իսկ գիտեր, որ գիտելիքն իր փրկությունն է։ Աշխատում էր ամառային արձակուրդներին, կավագործությամբ ու ջուլհակությամբ էր զբաղվում՝ մի բան, որ շատերի համար այդ տարիքում աներևակայելի կլիներ։
Նրա կյանքի շրջադարձային պահերից մեկը դարձավ Հայկական Սոցիալ դեմոկրատ Հնչակյան կուսակցությանը միանալը։ Նա ոչ միայն գաղափարապես ներգրավվեց, այլև սկսեց կազմակերպել առաջին կանանց խմբերը կուսակցության ներսում՝ հասկանալով, որ հեղափոխությունը պետք է ներառի նաև կանանց ձայները։ Սակայն հեղափոխությունը միայն քաղաքական չէր։ Այն ներառված էր նաև մշակույթի մեջ, գրականության մեջ։ Եվ հենց այստեղ է, որ Կուրղինյանը սկսում է գրել։ Նրա բանաստեղծությունները սկզբում լիրիկական էին, բայց հետագայում դարձան գաղափարական․ աշխատավորների իրավունքների, կնոջ ազատության, անձնական հաղթահարումների մասին։ Նա գրել է բանաստեղծություններ, որոնք կարդալիս մարդ զգում է՝ խոսքը ոչ թե վեր abstractions-ի, այլ իսկական մարդկանց կյանքի ու ցավի մասին է։
Նրա ստեղծագործական վերելքը համընկնում է 1905 թվականի հեղափոխական ալիքի հետ։ Երբ նա հաստատվում է Դոնի Ռոստովում՝ ցարական Ռուսաստանի խոշոր արդյունաբերական կենտրոններից մեկում, նա բառացիորեն զգում է աշխատավորների առօրյան և ապրումակցում նրանց։ Դա դառնում է նրա պոեզիայի հիմնական նյութը՝ բողոքի և հույսի խառնուրդով։
Կուրղինյանը մոռացվել է այսօր՝ գուցե նրա սերտ կապերի պատճառով խորհրդային գաղափարախոսության հետ։ Բայց նրան հիշելը նշանակում է լսել մի կնոջ, ով իր ձայնը բարձրացրել է բոլոր նրանց համար, ովքեր լռեցվել էին։ Նրան մոռանալը՝ նշանակում է նաև մոռանալ մեր գրականության այն հատվածը, որտեղ կինը գրող էր, ակտիվիստ և ուժ՝ միաժամանակ։
Դիտվել է
575անգամ
Դիտեք նաև
04 / Ապրիլ / 2020
Գոռաց հեռու մնա, չհասկացա` ինչու . կորոնավիրուսով վարակված վիրավորին օգնած երիտասարդին...
Երեւանի բնակիչ 23-ամյա Արմեն Այվազյանի երեկոյան զբոսանքը երեկ ավարտվել է անհավանական պատմությամբ: Վթարված Շտապօգնության մեքենայի ուղեւորին օգնելուց հետո Արմենին 14 օրով մեկուսացրել են:
NEWS.am-ի...
22 / Հունվար / 2020
Yelaket.am -ի նոր, արդիականացված կայքի շնորհանդեսը
Նոյեմբերի 15-ին տեղի ունեցավ Yelaket.am -ի նոր, արդիականացված կայքէջի շնորհանդեսը: Այսուհետ կայքը հասարակությանը կներկայանա առավե՛լ հագեցած ու հետաքրքիր լուծումներով:
23 / Հունվար / 2020
Հունվարի 27-ի աշխատանքային օրը կտեղափոխվի
Հայաստանում 2020 թվականի հունվարի 27-ի աշխատանքային օրը կտեղափոխվի 2020 թվականի փետրվարի 1-ը` շաբաթ օրը: Այս մասին որոշումն ընդունվեց գործադիրի այսօրվա նիստում։
ՀՀ կառավարության սույն որոշման...
17 / Հունվար / 2020
Երբ մարդ իր ընտանիքում երջանիկ է, դա անշուշտ ազդում է կյանքի որակի վրա
Ազգային գույներ հաղորդաշարի հյուրն է Արտուր Խոջաբաղյանը, ով լինելով սյունեցի, խոսեց Սյունիք լեռնաշխարհից, իր բնակավայր Գորիսից, որտեղ էլ ապրում և աշխատում է՝ իր օրինակը ծառայեցնելով այն մարդկանց,...
23 / Հունվար / 2020
Մայրս ասում էր, որ շատ նման էր ինձ, բարուրները իրարից չէին տարբերվում, ասում էր նաև՝ քո...
Վերջերս Հանրապետական ծննդատանը կատարված աղմկահարույց բացահայտումներից հետո Yelaket.am-ի /Ելակետ լրատվական/ խմբագրություն էր զանգահարել Տավուշի քաղաքացի Անահիտ Նազարյանը: Նա պատմեց տարիներ առաջ...
21 / Հունվար / 2020
Այսօրվա հերոսը նա է, ով չի կորցնում իր լուսավոր հայացքը․ Նարինե Գրիգորյան
Yelaket.am/Ելակետ լրատվական-ի զրուցակիցն է դերասանուհի, բեմադրող ռեժիսոր Նարինե Գրիգորյանը, որը մեզ հետ իր խոհերը կիսեց մանկության ամենալուսավոր հիշողության, սիրելի գրականության, նախընտրելի...
27 / Մարտ / 2020
Մարինա Թագակչյանը տեղաշարժի թերթիկ չունենալու համար տուգանվել է 200 հազար դրամով (տեսանյութ)
Հաղորդավարուհի եւ երգահան Մարինա Թագակչյանը տեղաշարժի թերթիկ չունենալու համար տուգանվել է 200 հազար դրամով: Այս մասին հաղորդավարուհին գրել է իր ֆեյսբուքյան էջում․ 200000 տոգանք,մեր թաղամասի...
27 / Մարտ / 2020
Հայաստանում կորոնավիրուսով վարակվածների թիվն ավելացել է 30-ով
Հայաստանում կորոնավիրուսով վարակվածների թիվն անցած մեկ օրում աճել է 30-ով՝ հասնելով 320-ի:
Այս մասին հայտնում են Առողջապահության նախարարության Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային...