15 / Օգոստոս / 2021 : 10-10
«Մի՛ վախնար Մարիամ, որովհետեւ Աստուծմէ շնորհք գտար» (Ղուկ. 1.30)։
ՀԵՂԻՆԱԿ՝ ՄԱՐԻԱ ՄԱՐԿՈՍՅԱՆ
ԿԸ ՓՉԷՐ ԶՈՒՌՆԱՆ, ԿԸ ԹՆԴԱՐ ԹՄԲՈՒԿԸ, ՇՈՒՐՋՊԱՐԸ...
«Մի՛ վախնար Մարիամ, որովհետեւ Աստուծմէ շնորհք գտար» (Ղուկ. 1.30)։
... Եւ մայրերը որպէս գործակիցները Աստուծոյ արարչագործութեան՝ կեանքի ծնունդի ստեղծագործ զօրութիւններն են՝ միշտ լսելով Տիրոջ ձայնը. «Աճեցէք եւ բազմացէք»։
Սուրբ Աստուածածնի Վերափոխման տօնին օրուան խորհուրդը՝ Աստուածամօր մարմնապէս երկինք փոխադրուելու հրաշալի եւ եզակի դէպքի ոգեկոչումն է։
Օրհնեալ կինը, տիպար մայրը բոլոր կանանաց մէջ. կնոջ սկզբնական կոչումն է՝ մայրութիւն։
Քրիստոնէութեան ընդունումից յետոյ
յայտնի է, որ օգոստոսեան տօներէ ամենամեծ ժողովրդականութիւն վայելող Նաւասարդը հայերը կը շարունակէին նշել որոշ շրջաններու, մինչ 20-րդ դարի սկիզբը։
Հին տարիներուն Հայկի եւ Բելի պաշտամունքէն զատ, կը յիշէին ու կը փառաբանէին հին աստուածներուն։
Այսպէս, մայրական ջերմութեան, բերկրանքի խորհրդանիշ դիցուհի Մայր Անահիտին վերագրուող հաւատալիքներն ու աղօթքները քրիստօնէութիւնը ընդունելէ ետք՝ ուղղուեցաւ դէպի Սուրբ Աստուածամայրը։ Նաւասարդեան տօնակատարութիւնները Անահիտ դիցուհուն նուիրուած մեհեաններուն կը կատարուէին, ապա, քանդուելէ ետք, տեղւոյն կառուցուեցան Սուրբ Աստուածամօրը նուիրուած տաճարներ եւ մարդիկ ուխտի կ'երթային դէպի նոյն վայրերը, բայց այլեւս՝ Աստուածամօր ուխտավայրը, տաճարը, կը նշէին ոչ թէ Նաւասարդը, այլ Սուրբ Մարիամ Աստուածածնոյ Վերափոխման տօնը։
Հայկական աւանդութիւններուն եւ մեր արմատներուն յատկապէս կը կապէ Աստուածամօր նուիրուած մեծարանքի այս տօնը։ Ըստ աւանդութեան, հայ մարդը իր քրտինքին ամենէն ազնիւ պտուղը այդ օրը կ'ընծայէ Աստուծոյ եւ Սուրբ Պատարագի աւարտին մեր եկեղեցինրու խորաններուն կը կատարուի խաղողօրհնէք։
Նախապէս քահանան խաղողի այգիները այցելելով՝ մկրատով կը կտրէ ողկոյզ մը եւ բարձրացնելով այն դէպի արեւը՝ կ'օրհնէ. «Երկնքի լոյս թուխ մանուկներէն ցօղուած են մեր այս այգու ողկոյզները։ Աստուած օրհնեց մեր այգիները Նոյի տապանով, Մովսէսի տապանակով, Քրիստոսի Սուրբ Խաչով, Աստուածածնոյ արցունքով, Լուսաւորչի լոյս հաւատով, հաց ու գինի, Տէր կենդանի։ Մեր այգիներն ալ միշտ պիտի դալար ըլլան, ողկոյզները՝ միշտ անսպառ»։ Ապա արդէն օրհնուած խաղողի ողկոյզները կը տանին ուխտավայրեր։ Նոյն օրհնուած խաղողէն ալ կը պատրաստուի այդ տարուայ անուշ գինին։
Ժողովրդական սովորոյթի համաձայն, ինչպէս ընդունուած չէր խնձոր ուտելը մինչեւ Վարդավառի տօնը, այնպէս ալ խաղող չէին ուտեր մինչեւ Խաղողօրհնէք։
Տօնակատարութիւնը Հայաստանի զանազան վայրերուն մէջ որոշ տարբերութիւններ ունէին. ձէթով հաց (բոկեղ) կը թխէին, սմբուկով ու սիսեռով ճաշ կ'եփէին։ Կերակրատեսակներուն մէջ յատկապէս աչքի կը զարնէր պտուղներու առատութիւնը, կաթնասերը, գաթան, հալվան եւ անշուշտ՝ մատաղի միսը։
Տօնական տրամադրութեամբ՝ օրերով կը պատրաստուէին օգոստոսեան ուխտագնացութեան։ Մինչեւ տարեցները մատաղ կ'եփէին, երիտասարդները կը խաղային լախտի, ըմբշամարտ, գօտեմարտ։
Օրհնուած մատաղը կը բաժնուէր ուխտաւորներուն եւ խնճոյքը կը սկսուէր. ծառին տակ կը փչէր զուռնան, կը թնդար թմբուկը, շուրջպարը...
Դիտվել է
14829անգամ
Դիտեք նաև
04 / Ապրիլ / 2020
Գոռաց հեռու մնա, չհասկացա` ինչու . կորոնավիրուսով վարակված վիրավորին օգնած երիտասարդին...
Երեւանի բնակիչ 23-ամյա Արմեն Այվազյանի երեկոյան զբոսանքը երեկ ավարտվել է անհավանական պատմությամբ: Վթարված Շտապօգնության մեքենայի ուղեւորին օգնելուց հետո Արմենին 14 օրով մեկուսացրել են:
NEWS.am-ի...
22 / Հունվար / 2020
Yelaket.am -ի նոր, արդիականացված կայքի շնորհանդեսը
Նոյեմբերի 15-ին տեղի ունեցավ Yelaket.am -ի նոր, արդիականացված կայքէջի շնորհանդեսը: Այսուհետ կայքը հասարակությանը կներկայանա առավե՛լ հագեցած ու հետաքրքիր լուծումներով:
20 / Փետրվար / 2020
10 վայրեր Հայաստանում, որոնք ապշեցնում են զբոսաշրջիկներին
Հայաստանը գրավում է զբոսաշրջիկներին ոչ միայն մայրաքաղաքով՝ Երևանով, որը Հռոմից հին է, ազգային ճաշատեսակներով, քաղցրահամ ու որակյալ ջրով։ Աշխարհում քրիստոնեությունն առաջինը որպես պետական կրոն...
23 / Հունվար / 2020
Հունվարի 27-ի աշխատանքային օրը կտեղափոխվի
Հայաստանում 2020 թվականի հունվարի 27-ի աշխատանքային օրը կտեղափոխվի 2020 թվականի փետրվարի 1-ը` շաբաթ օրը: Այս մասին որոշումն ընդունվեց գործադիրի այսօրվա նիստում։
ՀՀ կառավարության սույն որոշման...
17 / Հունվար / 2020
Երբ մարդ իր ընտանիքում երջանիկ է, դա անշուշտ ազդում է կյանքի որակի վրա
Ազգային գույներ հաղորդաշարի հյուրն է Արտուր Խոջաբաղյանը, ով լինելով սյունեցի, խոսեց Սյունիք լեռնաշխարհից, իր բնակավայր Գորիսից, որտեղ էլ ապրում և աշխատում է՝ իր օրինակը ծառայեցնելով այն մարդկանց,...
17 / Հունվար / 2020
Երբ մարդ իր ընտանիքում երջանիկ է, դա անշուշտ ազդում է կյանքի որակի վրա
Ազգային գույներ հաղորդաշարի հյուրն է Արտուր Խոջաբաղյանը, ով լինելով սյունեցի, խոսեց Սյունիք լեռնաշխարհից, իր բնակավայր Գորիսից, որտեղ էլ ապրում և աշխատում է՝ իր օրինակը ծառայեցնելով այն մարդկանց,...
29 / Մարտ / 2020
Այսօր առավոտյան բարեւ տվեցի՝ տխուր հայացքով ինձ նայեց ու գլուխը կախեց
Այսօր առավոտյան բարեւ տվեցի՝ տխուր հայացքով ինձ նայեց ու գլուխը կախեց։ Հարցրեցի՝ ինչպե՞ս ես, ու արցունքոտվեցին աչքերը... Պիտի գրկեի, եթե չփախներ...Զգացի, որ լավ է մենակ մնա, գուցե կհանդարտի, բայց...
23 / Հունվար / 2020
Մայրս ասում էր, որ շատ նման էր ինձ, բարուրները իրարից չէին տարբերվում, ասում էր նաև՝ քո...
Վերջերս Հանրապետական ծննդատանը կատարված աղմկահարույց բացահայտումներից հետո Yelaket.am-ի /Ելակետ լրատվական/ խմբագրություն էր զանգահարել Տավուշի քաղաքացի Անահիտ Նազարյանը: Նա պատմեց տարիներ առաջ...