Country Flag
Facebook logo Instagram logo
am
ru en
08 / Ապրիլ / 2025 : 16-48

Անլար հեղափոխություն․ Wi-Fi-ի ստեղծման պատմությունը


21-րդ դարում ինտերնետն ու անլար կապը դարձել են մեր առօրյայի անբաժանելի մասը։ Անկախ նրանից՝ աշխատում ենք, սովորում, կամ պարզապես զվարճանում ենք, մենք գրեթե անընդհատ կապված ենք համացանցին՝ հաճախ Wi-Fi-ի միջոցով։ Սակայն շատերը չեն էլ մտածում՝ ինչպես է այս տեխնոլոգիան ստեղծվել, ով է դրա հեղինակը, և ինչ ճանապարհ է անցել այն՝ դառնալով այն, ինչ կա այսօր։ Wi-Fi-ի ստեղծման պատմությունը ոչ միայն տեխնոլոգիական առաջընթացի վառ օրինակ է, այլև մարդկային ստեղծագործության և համառության վկայություն։

Wi-Fi-ի ստեղծման պատմությունը

Wi-Fi-ն, որի ամբողջական անվանումն է Wireless Fidelity, անլար կապի տեխնոլոգիա է, որը թույլ է տալիս սարքերին միանալ ինտերնետին առանց ֆիզիկական մալուխների։ Սակայն Wi-Fi-ն, ինչպես և շատ նորարարություններ, չունի մեկ ստեղծող։ Այն ստեղծվել է մի շարք տեխնոլոգիական բացահայտումների և համատեղ աշխատանքների արդյունքում։

Սկիզբը․ ռադիոալիքներից մինչև տվյալների փոխանցում

Wi-Fi-ի պատմությունը սկսվում է դեռևս 20-րդ դարի սկզբից, երբ գիտնականները սկսեցին ուսումնասիրել ռադիոալիքները։ Ռադիոալիքների միջոցով տեղեկատվություն փոխանցելու գաղափարը նորություն չէր, բայց տվյալների թվային փոխանցումը՝ առանց լարերի, դարձավ հասանելի միայն տարիներ անց։ 1970-ականներին ԱՄՆ-ում և Եվրոպայում սկսեցին ի հայտ գալ առաջին անլար հաղորդակցման փորձերը։ Այդ տարիներին զինվորականներն ու հետախուզական ծառայությունները սկսեցին փորձարկել անլար ցանցերի հնարավորությունները՝ դրանք օգտագործելով գաղտնի տեղեկատվության փոխանցման նպատակով։

Հեղափոխական քայլը՝ CSIRO-ի հայտնագործությունը

Wi-Fi-ի ստեղծման պատմության մեջ ամենակարևոր էջերից մեկը պատկանում է ավստրալացի գիտնականների խմբին՝ CSIRO (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation) կազմակերպությունից։ 1990-ականներին նրանք մշակեցին մի ալգորիթմ, որը թույլ էր տալիս տվյալները փոխանցել բազմաթիվ ալիքներով՝ նվազագույն խանգարումներով։ Այս տեխնոլոգիան, որը հայտնի դարձավ որպես "multipath" data transmission, դարձավ Wi-Fi-ի հիմնական բաղադրիչներից մեկը։ Ավստրալացի գիտնականներ Ջոն Օ’Սալիվանը և իր թիմը ստեղծեցին այս մեթոդը սկզբնապես աստղագիտական հետազոտությունների համար, սակայն պարզվեց, որ այն իդեալական է անլար ինտերնետի համար։ CSIRO-ն 1996 թվականին գրանցեց այդ տեխնոլոգիայի արտոնագիրը, և հետագայում այն դարձավ անլար ցանցերի հիմքը։

Wi-Fi-ի ստանդարտացումը

1997 թվականին IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) կազմակերպությունը ներկայացրեց 802.11 ստանդարտը, որը սահմանեց Wi-Fi-ի առաջին տարբերակի տեխնիկական պայմանները։ Այդ ժամանակ Wi-Fi-ն հնարավորություն էր տալիս տվյալները փոխանցել մինչև 2 Մբիթ/վ արագությամբ։ 2000-ականներին Wi-Fi տեխնոլոգիան սկսեց զանգվածաբար տարածվել։ Այն ինտեգրվեց նոութբուքերի, սմարթֆոնների և այլ սարքերի մեջ՝ փոխելով մեր առօրյան։

Wi-Fi-ի անվան ծագումը

Wi-Fi անվանումը հաճախ սխալմամբ ընկալվում է որպես "Wireless Fidelity"-ի կրճատում։ Իրականում այն ձևավորվել է որպես մարքեթինգային տերմին՝ հիշեցնող "Hi-Fi" (High Fidelity) ձայնային տեխնոլոգիայի մասին։ Անվանումն առաջարկել է Interbrand ընկերությունը՝ որպես հեշտ հիշվող և շուկայում գրավիչ տարբերակ։ Wi-Fi-ի դերը ժամանակակից աշխարհում Այսօր Wi-Fi-ն առկա է գրեթե ամենուր՝ տներում, գրասենյակներում, սրճարաններում, օդանավակայաններում։ Այն դարձել է մեր առօրյայի անհրաժեշտություն։ Wi-Fi-ի զարգացումը շարունակվում է՝ անցնելով նոր ստանդարտների՝ ինչպես օրինակ Wi-Fi 6 և Wi-Fi 7, որոնք ապահովում են ավելի արագ և կայուն կապ։ Wi-Fi-ի պատմությունը ցույց է տալիս, թե ինչպես գիտական ուսումնասիրությունները, անգամ եթե նպատակ ունեին այլ ոլորտի խնդիրներ լուծել, կարող են բերել հեղափոխական լուծումների։ Այս տեխնոլոգիան ի սկզբանե ստեղծվել էր որպես մի շարք բարդ հետազոտությունների արդյունք, սակայն այսօր այն դարձել է համաշխարհային կապի առանցք։ Wi-Fi-ն ոչ միայն տեխնոլոգիական հաջողություն է, այլև ապացույց այն բանի, թե ինչպես մարդկային հնարամտությունը կարող է փոխել մեր ապրելակերպը։
Դիտվել է 2744անգամ
Վերջին լուրեր