Country Flag
Facebook logo Instagram logo
am
ru en
27 / Դեկտեմբեր / 2025 : 14-54

Գիտական սենսացիա Ալպերի երկնքում. լուսանկարչին հաջողվել է որսալ «Էլֆի» և «Սփրայթի» միաժամանակյա բռնկումը

2025 թվականի նոյեմբերի 26-ի գիշերը Հյուսիսային Իտալիայի երկնքում գրանցվել է բնության ամենահազվագյուտ և դժվարորսալի երևույթներից մեկը։ Լուսանկարիչ Վալտեր Բինոտոյին հաջողվել է Ալպերի ստորոտին գտնվող Պոսանյո քաղաքից տեսախցիկի մեկ կադրում ֆիքսել վերին մթնոլորտային էլեկտրական պարպումների (TLE) երկու տարբեր տեսակների՝ «էլֆի» (elve) և «սփրայթի» (sprite) միաժամանակյա բռնկումը։

Սա համաշխարհային գիտական լուսանկարչության մեջ եզակի դեպք է, երբ այս երկու երևույթները հայտնվում են նույն պատկերում։

Տիեզերքի սահմանին բռնկվող «ուրվականները»


Ի տարբերություն սովորական կայծակի, որը հարվածում է դեպի երկիր կամ ամպերի միջև, TLE (Transient Luminous Events) երևույթները տեղի են ունենում ամպրոպային օջախներից տասնյակ կիլոմետրեր բարձր՝ մթնոլորտի նոսր շերտերում՝ տիեզերքի սահմանին։

Էլֆերը մինչև 480 կմ տրամագծով հսկայական կարմիր օղակներ են։ Դրանք առաջանում են հզոր էլեկտրամագնիսական իմպուլսի հետևանքով, որն ստիպում է ազոտի մոլեկուլներին լուսարձակել։ Երևույթը տևում է վայրկյանի հազարերորդական մասից էլ պակաս։

Սփրայթները արտաքինով հիշեցնում են կարմիր մեդուզաներ կամ բազմաճյուղ շոշափուկներ։ Չնայած դրանք ավելի հայտնի են գիտությանը, սակայն դրանց տեսանելիությունը տևում է ընդամենը մի քանի միլիվայրկյան, ինչը դարձնում է դրանց որսումը ծայրահեղ դժվար։

«Անհնարինը հնարավոր դարձնելով»


Լուսանկարիչ Վալտեր Բինոտոն, ով մասնագիտացած է նման երևույթների որսումով, Space.com-ին տված հարցազրույցում նշել է.

«Սա իմ երբևէ արած ամենահուզիչ լուսանկարներից մեկն է։ Էլֆերն արդեն իսկ չափազանց հազվադեպ են, իսկ կրկնակի երևույթի միաժամանակյա ֆիքսումը՝ գրեթե անհնարին։ Չեմ կարծում, թե այսօր աշխարհում նմանատիպ այլ լուսանկար գոյություն ունի»։

Հաշվի առնելով երևույթի կայծակնային արագությունը՝ Բինոտոն օգտագործել է բարձր զգայունությամբ օժտված Sony A7S տեսախցիկ և 50 մմ f/1.4 օբյեկտիվ։ Սենսացիոն պատկերն առանձնացվել է 25 fps հաճախականությամբ արված տեսանյութից։Այս լուսանկարը մեծ արժեք ունի նաև գիտության համար։ Այնպիսի նախագծեր, ինչպիսին է Spritacular-ը, օգտագործում են հենց նմանատիպ կադրերը՝ հասկանալու համար, թե ինչպես են երկրային ամպրոպները փոխազդում վերին մթնոլորտի և մեր մոլորակի էլեկտրական դաշտի հետ։
Դիտվել է 4371անգամ
Վերջին լուրեր